Het Schuitendiep werd in de middeleeuwen rond 1400 bij de huidige plaats Waterhuizen gegraven als onderdeel van het Groningse waternetwerk en was onderdeel van de stadsomwalling. Het diende als een belangrijke waterweg voor handelsschepen die goederen aanvoerden en uitvoerden. Ook had de stad ernstig behoefte aan schoon drinkwater voor de vele bierbrouwerijen die in de stad gevestigd waren. Door de aanleg van het Schuitendiep verloor De Hunze deels haar natuurlijke loop, en de verbinding met het Schuitendiep werd minder prominent. De naam Schuitendiep wordt in de stad Groningen nog gebruikt, maar nu heet het kanaal Winschoterdiep.
Betekenis voor de handel
In de hoogtijdagen van de Hanze, een handelsverbond waar Groningen deel van uitmaakte, speelde het Schuitendiep een cruciale rol in de bevoorrading van de stad. Schepen die het Schuitendiep bevoeren, brachten goederen zoals graan, turf, hout en andere handelswaar naar de stad. Het kanaal was breed en diep genoeg voor de toenmalige “schuiten” (schepen), waaraan het zijn naam dankt.
Langs het Schuitendiep in de stad Groningen bevonden zich pakhuizen en loskades waar goederen werden opgeslagen en verhandeld. Dit maakte het gebied tot een levendig economisch knooppunt. Met de opkomst van andere transportmiddelen, zoals treinen en vrachtwagens, verloor het Schuitendiep in de 19e en 20e eeuw zijn functie als belangrijke handelsroute. Het kanaal werd deels gedempt in de 20e eeuw om ruimte te maken voor wegen en stadsuitbreiding, maar een groot deel van het water bleef behouden.
In de loop van de tijd transformeerde het gebied rond het Schuitendiep tot een mix van woon-, werk- en uitgaansgebied. Het werd een plek waar cafés, restaurants en andere voorzieningen een centrale rol spelen.
Hedendaagse rol
Vandaag de dag is het Schuitendiep een iconisch onderdeel van de stad Groningen. Het kanaal biedt een schilderachtig decor en trekt bezoekers en bewoners aan. Het Schuitendiep is onderdeel van de Diepenring rond de binnenstad van Groningen en wordt nu vooral gebruikt voor recreatieve doeleinden, zoals rondvaartboten en kajakken. De historische pakhuizen en gebouwen langs het kanaal herinneren aan de rijke geschiedenis van het gebied.
Foto: Op de voorgrond het oorspronkelijke Schuitendiep bij Waterhuizen. In het midden de oude loop van De Hunze.
